Winterkermis

Foto’s: film en fotobank stichting ‘De Oude Schoenendoos’ 

De zommerkermis ien Loën, die âltied op d’n derde zòndag ien augustus begint, hebbe we net achter de rug. Vroeger was ‘r  ok ‘ne kermis òp twië fibbrewarie mit Maria Lichtmis. Ovver dieje winterkermis schreef Nellie Derks – Klaassen ônderstónd stuk. De foto van ’t gentreeje is van Vortum. De ândere foto’s kòmme uut Loën en gaeve ’n moi beeld van diejen tied. Án foto’s van ’t Lónse gentreeje hebbe weej jommer genoeg nie kunne kòmme, mar weej huure ’t gaer as ‘r  iemand is of as ge iemand kent die ‘r wel het.

Wie wá bewaart het wá!

 Ja, ja, des ’n aûw gezegde ien Loën en weej viende dè mar hiël gewoën. Same zien weej dör saamheurigheid staerk, mar is wel ’t begin van alle waerk. Dè weej same zoë ok verder mugge gaon, zólang òns Loën blieft bestaon!

’n Tiedje geleeje wier meej gevraogd: “wette geej iets speciaals van Loën, ’n gezegde, gebeurtenis of zó iets. Nó lang prakkeziere heb ik misschien wel wá gevônde, namelek ‘ne kermis ien vroegere tied. Op twië fibbrewarie is ’t de faestdag van Maria Lichtmis. Vörhin was dè zó’nen halve zòndag, zó as beejvörbeeld ok Driekunninge was. Genne verplichte zòndag, as ge nie gingt, didde ok gen kwaod. Mar Vrouw Lichtmis was anders. Dan was ’t ien Loën winterkermis en ’s nómiddags gentreeje dör de ruiterclub en de liefhebbers mit ’n paerd. Mar natuurlek wier d’r ’s maerges urst nó de kerk gegaon. Ummers dizzen dag was vör òns zòndag. D’r was ’n Vroegmis en ’n Hommis (Hoëgmis). Ok wiere ‘r dan waskerse geweejd die ge kòst koëpe. Dees kerse stônte ien huus beej ’t kruusbeeld baove òp de kâst of schouw en wiere ángemakt as de pestoer de communie beej de ziêke kwaam brenge. Beej ’n bediêning ofwel staerfgeval din ze ok dienst. Mar alliën ien Loën was ’t kermis. De ândere dörpe hán ’t òp ‘nen ânderen dag. Zoë wiët ik toevallig van Sint Tunnis det ze dor hunne winterkermis vierde òp 17 jannewarie. Dan was ’t de faestdag van d’n Hellige Antonius mit ’t vaerke. Ja, ja, verschil mòt ‘r zien, want ‘r is ok nog ‘ne Hellige Antonius zonder vaerke (van Padua). En nó dieje kermis mògge weej maej ok hin. Moêder bakte zelf ‘ne vlaai ien de fornuusaove. Ze knaejde dan bloem, ’n paar eier, goei bòtter, wá melk ’r dör, rolde ’t uut òp de toffel, vulde ’t bakblik en dan ging ’t d’n aove ien. De vlaaivulling bestônd maestal uut appels, hádde ok zelf. Maej appelmoes en ok krege weej ‘r af en toe gekôchte blaûwe pruume òp. Die wiere urst gewekt, ien ’n bitje water zoft gemakt, gekokt en ’t nat wier ángemakt mit ’n bitje aerpelmael. En ge snapt wel, dè was hiël aerg lekker.

Nó de middag was ’t dan gentreeje. Dör de organisatie was ‘r ’n gent (menneke) heb ik meej laote vertelle, òp de kop òp ’n bepólde högte òpgehange. De nek was nog ’s stevig vâstgemakt mit goei stevig touw, of misschien wel ’n iêzerdrödje, want ’t mòs goêd vâstzitte, anders was de lol d’r zoë af. Dieje nek wier goêd iengesmaerd mit gruûn ziëp en dan kos de wedstrijd beginne. Dè duurde nogal efkes.’t Ging d’r natuurlek um wie ‘r zó staerk was det ie de kop d’r af kòs trekke en dè was de winnaar. Ziene pries wiët ik nie mer, ik dink de naam. Mar de paerd wormit dè mòs gebeure. Nie iederen boer haj ’n reejpaerd. ’t Ware de gewoëne werkpaerd, knolle, die dan toch ok nog wel ’s hard kòsse loëpe. Mar de schik um dit alles was ‘r. En dè was toen ok zeker òp zien pláts.
Ok zoë mar ’n gedachte van meej….. Ik dink det dit vermaak ien dizzen tied ok nie mer was toegestaon. Wá zeuj de parteej van de diere gaûw òp de stoep staon. Ik bin bang det ze dorvan ien Den Haag melding zun make. Mar dan kunne weej zegge ien Loën, diejen tied is vörbeej.

En now nog efkes schriêve wá Tóntje de Sneejer zó moi verwoordde ien zien lied:
’n Herinnering mot ‘r bliêve, want dè is naoit verkiêrd
En hopelek het toen iederiën ’r ok wá van geliêrd
En dor voeg ik nog án toe: De saamheurigheid, die is ien Loën gelukkig gebleve.